Milliyet’te yer alan habere göre, ilk olarak 2023 yılında duyurulan ve işlenmeyen tarım arazilerinin tarımsal faaliyetler için kullanılmasını amaçlayan uygulama 1 Eylül itibarıyla hayata geçiyor.
TAPU SAHİBİNİN RIZASI ARANMAYACAK
Buna göre 2 yıl boyunca üst üste ekilip biçilmeye araziler, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tapu sahibinin rızası aranmaksızın üçüncü kişilere kiralanacak.
KİRALAMA BEDELİ HAK SAHİBİNE ÖDENECEK
Tarımsal üretimi desteklemek amacıyla hayata geçirilen uygulama ile kiralanan arazilerden elde edilecek gelirler herhangi bir kesinti olmaksızın tarla sahibinin hesabına aktarılacak.
1 EYLÜL’DE BAŞLIYOR
Bakanlıktan yapılan açıklamada arazi tespitinde, bölgelerin hasat dönemine de bakılarak 1 Eylül’den 31 Ağustos’a kadarlık sürenin dikkate alınacağı belirtilirken, 2025 yılına ilişkin listenin 1 Eylül itibarıyla yayınlanması bekleniyor.
‘KİRALAMA SEZONLUK OLACAK’
Peki düzenlemede detaylar neler? 1 Eylül sonrası süreç nasıl işleyecek? Kira bedeli nasıl belirlenecek? 2 yıl boyunca atıl kalmış arazisi bulunan vatandaşlar için yaklaşık 1.5 aylık bir zaman kaldı. Arazisini kiraya vermek istemeyen tapu sahipleri ne yapmalı? Kiralamadan muaf tutulabilirler mi? Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye değerlendiren Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “Mülkiyeti gerçek ve tüzel kişilere ait olan ve üst üste 2 yıl işlenmeyen tarım arazilerinin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tarımsal amaçlı olarak sezonluk kiraya verilmesine ilişkin düzenleme yapıldı.
‘ARAZİYE İKAMETİ YAKIN OLANLARA ÖNCELİK VERİLECEK’
Bu arazilerle ilgili bazı kriterler belirlendi. Üst üste 2 yıl boyunca arazinin işlenmemesi, arazinin vasfının değiştirilmemesi, kiralayan tarafından tarımsal üretimde kullanılması şartları var.
Kiralamanın öncelikli olarak tarım arazisinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenlere, sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarına yapılması belirlendi.
KİRA BEDELİ NASIL BELİRLENECEK?
Düzenlemede kira bedelinin komisyon tarafından takdir edilmesi ve kiranın rayiç kira bedelinden düşük olmaması belirlendi. Rayiçlerin tespitiyle ilgili Arazi Tespit Komisyonu oluşturulacak. Bu komisyon değerleri belirleyecek. Komisyon içerisinde il müdür yardımcısı, şube müdürü, varsa ilçe müdürü gibi toplam 5 asil, 2 yedek üyeden oluşan bir grup olacak.
KİRALANACAK ARAZİLER NASIL BELİRLENECEK?
İşlenmeyen tarım arazilerinin tespitinde aslında 1 Eylül tarihinden başlamak kaydıyla hasat dönemi de dikkate alınarak en geç takip eden yılın 31 Ağustos’una kadar olan süreler dikkate alınıyor. Kadastro, tapu verileri, uydu görüntüleri, coğrafi bilgi sistemleri ve yerinde yapılacak kontrollerle işlenmeyen araziler tespit edilip bu veriler Bakanlığa veriliyor.
Ekonomik bütünlüğü sağlayan parseller olması lazım, tarımsal üretim yapılacak parsellerin komisyon tarafından tespiti önemli. Bu noktada arazi sınıfı, parsel büyüklüğü ekonomik açıdan verimli değilse o yıl için kiralama işlemlerine dahil edilmeyebilir.
KİRALIK ARAZİLER NASIL DUYURULACAK?
Kira bedelleri rayiçlerden belirlenecek. Aslında il müdürlüğü internet sayfasında ve elektronik ortamda hangi arazilerin kiralanacağına ilişkin kesinleşen listeler 7 gün süre ile ilan edilecek.
KİRALAMAK İSTEYEN BAŞVURUYU NASIL YAPACAK?
İlan edilen tarım arazilerini kiralamak isteyenler bir talep formu dolduracak ve il müdürlüklerine başvuru yapacaklar. Kiralama başvuruları Tarım Arazileri Değerlendirme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden gerçekleştirilebilecek.
Bir yere birden fazla talep varsa en yüksek teklifi verene, orada ikamet eden ya da sivil toplum, meslek odalarından talep çıkmazsa öncelikli gruplar dışında istekli çıkması halinde onlardan birine de kiralama yapılabilecek.
‘KİRACILAR TARIMSAL DESTEKLERDEN FAYDALANABİLECEK’
Tarım arazileri sözleşme tarihinden itibaren 15 gün içerisinde arazi teslim tutanağı ile kiracıya teslim edilecek. Kiracılar bu arazilerle ilgili varsa tarımsal desteklerden faydalanabilecekler.
ARAZİ SAHİBİ BULUNAMAZSA ÖDENEN KİRALAR NE OLACAK?
Kira bedelleriyle ilgili kısımlar arazi sahibine ödenecek. Eğer kendilerine ulaşamazlarsa Bakanlık bu bedelleri kamu bankalarında mevduat hesaplarına nemalandıracak daha sonra hak sahiplerine payları oranında dağıtacak.
İLK KİRALAMALAR NE ZAMAN OLACAK?
Üst üste 2 yıl işlenmeyen arazilere ilişkin listenin 1 Eylül 2025 tarihinde ilana çıkması ve ilk kiralamaların 16 Ekim 2025 tarihinde yapılması planlanıyor. İşlenmeyen tarım arazilerinin ilk listesi aslında 30 Eylül 2024’te ilana çıktı. Bunlara ilişkin itiraz süreleri ve benzerleri de yayımlandı.
Malikler kendi illerindeki tarım il müdürlüklerinin web sitesindeki duyuru sayfalarından listeleri görebilirler. Bu kapsamda dikili ve örtüaltı tarım arazileri kiralama işlemleri kapsamına alınmıyor. Tarımsal üretim için ekonomik olmayan arazilerin durumu tutanak altına alınıyor ve o yılki kiralama işlemlerine dahil edilmeyebiliyor.
Kira bedeli komisyon tarafından belirlenecek ama o bölgede rayiç belirlenirken emsal olarak kullanılmak üzere benzer özellikte ve aynı yerleşim yerinde bulunan en az 3 kiralanmış tarım arazisinin tespit edilerek rayiç tespitinde kullanılması değerlendiriliyor.
ARAZİ SAHİBİ KİRALAMA YAPMAK İSTEMEZSE NE OLACAK?
Eğer kiralanan tarım arazilerinin maliklerinden herhangi biri üretim yapacağına dair bir başvuru yapmazsa bu araziler üst üste 2 yıldır işlenmeyen tarım arazisi listesine eklenecek. Kiracılar da tarımsal desteklerden faydalanabilecek.
Yani listelere itiraz yapılabilir ancak bununla ilgili ilan süresi içerisi içerisinde yazılı olarak ilgili il veya ilçe müdürlerine bunu yapmak lazım. Listeler ekim ayının ilk haftası içerisinde askıya çıkarılıyor. Bu süreyi kişilerin kaçırmaması gerekiyor. Bununla ilgili İl Tarım ve Orman Müdürlüklerinden bu tür arazi sahipleri listeleri görebilir ve süreçleri takip edebilirler.”
