Tüm dünyada turizmciler, tüketicilerden iadeleri durdurmanın yollarını arıyor. Avrupa’da da ‘iptal etme, ertele’ çağrıları giderek yayılıyor. Türkiye’de de turizmciler çareyi iptalleri ertelemek de buldu. Yazın normalleşme bekleyen acentalar, tatile 1 aydan az süre kalmadıkça iptal imkanı tanımıyor. Tatilbudur, Tatilsepeti gibi online seyahat siteleri, önceliği tatiline bir ay kalan tüketicilere tanıdıklarını belirterek, ileri tarihli satın almaları yapan tüketicilerinin beklemesini talep ediyor. Bazı tur operatörleri ise sivil havacılığın geçici maddesini öne sürerek, iadeleri uçuş yasakları kalktıktan iki ay sonra ödeme yapabileceklerini belirtiyor. Geçen yıl geç kaldığı için iki kat fiyat artışıyla karşılaşan yerli turist, bu yıl erken rezervasyona sarılmıştı. Erken rezervasyon kampanyalarına ilk aydan talep yüzde 50’yi aşkın artmıştı. Şimdi bu yıl daha erken davranan yerli turist de beklemeye geçti. Salgının başlangıcında ‘Tatilini iptal etme ertele’ çağrısı da yapan TÜRSAB tüketicilerin tatile bir ay kala da 1 gün kala da para iadesi alabileceğini belirtiyor.
İade ödemesi 2 ay sonra
Bazı tur operatörleri de yine yaklaşık 1 yıl önce otel, uçak gibi anlaşmaları yaptıklarını belirterek, “Tüm dünyayı etkileyen bu salgın tedbirleri kapsamın Hava Yolları Yönetmeliği’nin ilgili maddeleri için düzenlemeler yapılarak Resmi Gazete’de yayımlandı. İlgili maddeler doğrultusunda uçuş yasağı olan tüm destinasyonlar için yolculara biletlerinin açığa alınması veya geri ödeme koşullarına açıklık getirilmiş ve geri ödemelerin uçuş yasakları kalktıktan 2 ay sonra yapılabileceği belirtildi. Aynı şekilde sürmekte olan Pandemi sebebi ile oteller ve servis sağlayıcılar ön ödemelerimizi açığa aldı. Seyahat başlangıç tarihi 1 Haziran ve sonrası olan misafirlerimiz, tura gitmenize 30 gün kala bize ulaşmanız halinde, iptal ve değişiklik işlemlerinizde size yardımcı olabileceğiz. Tüm bu nedenlerden dolayı iadenizi resmi makamlar yeni bir karar alıncaya kadar bugünkü koşullarda uçuş yasakları kalktıktan 2 ay sonra yapılabileceğini tarafınıza taahhüt ederiz” yazısı yayınladı.
Kupon tur satarak eleştirilerin odağı oldu
Öte yandan Tura Turizm Perakende İcra Kurulu Üyesi Ayşin Arca, 2021, 2022 ve 2023 yıllarına kupon satmaya başladıklarını duyurdu. Tura Turizm’in söz konusu yıllar için yüzde 30-50 arasında indirimli turlar satacağını belirten Ayşin Arca, “Tura Turizm olarak vatandaşımız evde otururken bu durumu nasıl aşabileceğimizi düşündük ve gerek tur firmaları gerekse uçak firmalarından önümüzdeki 3 yıl için fiyat aldık. Kupon satışını hayata geçirdik. Tüm paket turlarda geçerli olacak 300 TL, 500 TL, 900 TL’lik kuponlar 2023 yılına kadar geçerli olacak ve yüzde 30, 40, 50 oranında indirim sağlayacak” dedi. Sektör, havayolu şirketlerinin bu kadar uzun tarihe fiyat vermediğini belirtirken, bu kuponlarının piyasadan para toplama olduğunu savundu. Bazılarını da umut aşıladığın belirtiyor.
Acentalara hakem heyeti kolaylığı
TÜRSAB, seyahat iptallerine bağlı olarak tüketiciler tarafından tüketici hakem heyetlerine yapılan başvuruların durdurulmasını talep etti. Ticaret Bakanlığı Tüketici’nin Korunması ve Piyasa Genel Müdürlüğü başvuruyu olumlu kabul ederek, 10 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete ile Tüketici Hakem Heyeti Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’e geçici madde eklendi. Böylece, tüketici hakem heyetlerinin toplantılarının yapılması 10 Nisan 2020’den itibaren 30 Nisan 2020 tarihine kadar durduruldu. Uyuşmazlık konusunun aydınlatılması için hakem heyetleri tarafından istenen bilgi ve belgelerin sunulması için verilen sürelerin, bilirkişilere raporlarını hazırlamaları için verilen sürelerin ve tüketici hakem heyetleri kararlarının taraflara tebliğ edilmesi için belirlenen sürelerin 13 Mart 2020’den itibaren bu tarih de dahil olmak üzere 30 Nisan 2020 tarihine kadar durduruldu.
Avrupa’da iade yerine kupon sistemi
Fransa, Belçika, Hollanda ve İtalya dahil olmak üzere birçok AB ülkesi, seyahat acentelerinin salgın nedeniyle tatilleri iptal edilen müşterilere kupon dağıtmalarına izin veren programlar sunuyor. Alman tur operatörleri, Almanya’da da acentelere kupon dağıtma hakkı verilmesini istiyor. Bu şekilde tur şirketlerinin, mevcut rezervasyonları iptal etmek yerine, rezervasyonları koronavirüs salgını sonasına erteleyebileceği belirtiliyor. Fransa’da, mevcut rezervasyonların koron salgını sonrasına yapılmasına olanak sağlayan, 18 ay içinde rezervasyon yapılmaması durumunda ise para iadesini zorunlu kılan kuponlar dağıtılıyor.
Akdeniz Turistik Otelciler Birliği Başkanı Erkan Yağcı: Sezonun ne zaman başlayacağı belirsiz
Turizm Bakanı’nın sezonu mayıs sonuna ertelemesinden sonra turizmciler, sezonunun başlamasıyla ilgili net bir tarih olmadığını belirtiyor.
Akdeniz Turistik Otelciler Birliği (AKTOB) Başkanı Erkan Yağcı, sezonun ne zaman başlayacağını söylemenin pek mümkün olmadığını ifade etti.
Sezon için karar verilecek tek durumun öncelikle salgının kontrol altına alınması olduğunu belirten Yağcı, “Burada ilk kural, açıkçası uçakların ne zaman kalkacağı ile ilgili bir durum. Ülkeler seyahat kısıtlamasını kaldıracak, ondan sonra uçuş izinleri başlayacak. Burada sadece Türkiye’nin başarılı olması yetmiyor. Bu işi nisan ayı gibi kontrol altına alırsak, kademeli olarak mayıs ayında Ramazan Bayramı ile beraber bir hareket başlar. Temmuzda dış pazarlar kademeli olarak devreye girer. Bu en iyi senaryo. Bu senaryonun gerçekleşmesini bekliyoruz. Ancak her şeyin en önemlisi insan sağlığı” diye konuştu.
Bu arada güzel haberlerin de geldiğini ifade eden Yağcı, “Türkiye bu konuda başarılı bir mücadele gösteriyor. Antalya’da da çok iyi bir noktadayız. Haziran gibi bu salgının kontrol altına alınabileceği öngörülüyor” dedi. Virüsün yarattığı en önemli konu psikolojik etkisi olduğunun, bunun da tatili etkileyeceğini savunan Yağcı, “AKTOB olarak önümüzdeki dönemde turizm hareketliliği iç turizmle başlayacağı için iç turizme yönelik önerileri sektörle paylaşacağız. Belki hemen seyahate çıkılmayacak ya da seyahat sıklıklarında düşme olacak ama işin sonunda insanlar yine bilmediği yere gitmeye, tanımadığı kültürleri tanımaya çalışacak. İşimiz duruyor, seyahat sektörü devam edecek” dedi.
Antalya’da 900’e yakın turizm belgeli otelde 600 bin yatak bulunduğuna dikkat çeken Yağcı, şunları kaydetti: “100 binlerle ifade edeceğimiz turizm çalışanımız var. Acenteleri, restoranları, kafeleri, ulaşımı da eklediğimizde yüksek sezonda 200 binleri istihdam ediyoruz. Çalışanlarımız bizim gizli kahramanlarımız. Misafirlere olduğu gibi çalışanlarımıza da sorumluluğumuz var. Bu dönem tamamıyla dayanışma dönemi.” (FİKRİ CİNOKUR / ANTALYA)
