İstanbul’da site ve apartman aidatları 2024’te rekor seviyelere ulaştı. Beşiktaş’ta 4.400 TL’ye varan aidatlar, ilçeler arası büyük farklar ve %160’a varan artışlarla konut sahiplerini zorluyor.”
İstanbul’da yaşayanlar için ev sahibi olmak artık sadece ilk adım. Artan yaşam maliyetleri ve enflasyonla birlikte, site ve apartman aidatları da son yıllarda ciddi bir yükseliş trendine girdi. 2024 yılına girerken, bazı bölgelerde %160’a varan artışlarla karşılaşan İstanbullular, adeta bir “aidat şoku” yaşıyor. Peki, bu artışların arkasında neler var? Hangi ilçeler en çok etkilendi ve bu durum konut sahiplerini nasıl etkiliyor? İşte İstanbul’un aidat haritası ve detaylı analizi.
İstanbul’da Aidat Artışlarının Anatomisi
2023 yılından 2024’e geçerken, İstanbul genelinde aidat artışları ortalama %60 seviyesinde gerçekleşti. Ancak bu oran, ilçeden ilçeye ve projenin özelliklerine göre büyük farklılıklar gösteriyor. EVA Gayrimenkul Değerleme Koordinatörü Serkan Bal’ın açıklamalarına göre, artışlar %28 ile %95 arasında değişiklik gösteriyor.
En Yüksek Artış Şişli’de
İstanbul’un merkezi ilçelerinden Şişli, %95’lik artış oranıyla liste başı oldu. Bunu sırasıyla Eyüpsultan, Tuzla ve Kağıthane takip ediyor. Bu artışların temel nedenleri arasında enerji maliyetlerindeki yükseliş, bakım-onarım giderlerindeki artış ve güvenlik hizmetlerinin artan maliyetleri yer alıyor.
Proje Özelliklerine Göre Aidat Artışları
2024 yılında projelerin niteliklerine göre aidat artış oranları şu şekilde gerçekleşti:
- Markalı konut projeleri: %85
- Standart özelliklere sahip projeler: %60
- Az konut yapılar – Tekil binalar: %55
- Tekil binalar: %40
Bu veriler, lüks ve markalı projelerin aidat artışlarından daha fazla etkilendiğini gösteriyor.
İlçelere Göre Aidat Haritası
İstanbul’un ilçeleri arasında aidat tutarları açısından büyük farklar göze çarpıyor:
- En Yüksek Aidat: Beşiktaş (Aylık 4.400 TL)
- İkinci En Yüksek: Şişli (Aylık 3.900 TL)
- En Düşük Aidat: Çatalca ve Silivri (Aylık 800 TL)
Bu farklar, ilçelerin sosyo-ekonomik yapısı, konut projelerinin nitelikleri ve sunulan hizmetlerin çeşitliliğiyle doğrudan ilişkili.
Lüks Projelerde Durum Ne?
Özellikle lüks konut projelerinde aidat artışları daha da çarpıcı boyutlara ulaşıyor:
- Beşiktaş: 100 m² dairelerde aidatlar 32.000 TL’den 40.000 TL’ye yükseldi.
- Şişli: 100 m² dairelerde aidatlar 35.000 TL’den 45.000 TL’ye çıktı.
- Sarıyer, Üsküdar, Beykoz: Villa sitelerinde aidatlar 12.000-20.000 TL aralığından 15.000-25.000 TL aralığına yükseldi.
- Kadıköy Bağdat Caddesi: Residence projelerinde aidatlar 8.000-12.000 TL aralığından 8.000-14.000 TL aralığına çıktı.
Aidat Artışlarının Nedenleri
- Enerji Maliyetleri: Elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artışlar, özellikle büyük sitelerde ciddi bir maliyet kalemi oluşturuyor.
- Bakım-Onarım Giderleri: Enflasyonla birlikte artan malzeme ve işçilik maliyetleri, rutin bakım işlerini daha pahalı hale getiriyor.
- Güvenlik Hizmetleri: Özellikle lüks sitelerde 24 saat güvenlik hizmeti, artan personel maliyetleriyle birlikte aidatları yukarı çekiyor.
- Sosyal Donatılar: Havuz, spor salonu, peyzaj gibi lüks özelliklerin bakım ve işletme maliyetleri de artışta önemli rol oynuyor.
- Az Sayıda Malik: Özellikle villa sitelerinde, az sayıda malike bölünen yüksek maliyetler, kişi başına düşen aidat miktarını artırıyor.
Aidat Artışlarının Etkileri
- Bütçe Planlaması: Hızlı ve yüksek oranlı aidat artışları, konut sahiplerinin aylık bütçe planlamalarını zorlaştırıyor.
- Yaşam Kalitesi: Artan aidatlar, bazı site sakinlerinin diğer harcamalarını kısmasına neden olarak yaşam kalitesini düşürebiliyor.
- Ödenebilirlik Sorunu: Yüksek aidatlar, özellikle sabit gelirli site sakinleri için ciddi bir yük oluşturuyor ve ödeme güçlüklerine yol açabiliyor.
- Konut Tercihleri: Artan aidatlar, insanların konut tercihlerini etkileyebilir, daha az sosyal donatılı veya daha küçük sitelere yönelim artabilir.
- Yönetim Zorlukları: Site yönetimleri, artan maliyetler ve sakinlerin ödeme güçlükleri arasında denge kurmakta zorlanabilir.
İstanbul’da aidat artışları, konut sahiplerini ve kiracıları ciddi şekilde etkileyen bir sorun haline geldi. Bu durumla başa çıkmak için bazı öneriler:
- Enerji Verimliliği: Sitelerde enerji tasarrufu sağlayacak önlemler alınabilir.
- Şeffaf Yönetim: Site yönetimlerinin harcamaları şeffaf bir şekilde paylaşması, gereksiz artışları önleyebilir.
- Alternatif Gelir Kaynakları: Sitelerin ortak alanlarını kiraya verme gibi ek gelir kaynakları oluşturulabilir.
- Toplu Alım Anlaşmaları: Temel hizmetler için toplu alım anlaşmaları yapılarak maliyetler düşürülebilir.
- Dengeli Artışlar: Ani ve yüksek oranlı artışlar yerine, daha dengeli ve kademeli artışlar planlanabilir.
İstanbul’da aidat artışları, kentsel yaşamın giderek artan bir maliyeti olarak karşımıza çıkıyor. Bu durumun sürdürülebilir bir çözüme kavuşturulması, hem site sakinlerinin yaşam kalitesi hem de kentsel yaşamın geleceği açısından kritik öneme sahip.
