Pandemi koşullarının yanı sıra artan konut fiyatları karşısında arsanın daha ulaşılır olması, enfl asyona karşı bir güvenli olarak görülmesi ve kısa zamanda kazanç sağlaması nedeniyle yatırım aracına dönüşen arsaya talep 2021 yılında en yüksek seviyeye çıktı. TÜİK ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü verilerine göre arsa ve araziye olan talep bir önceki yıla göre yüzde 29,6 artarak 1 milyon 528 bin bandına geldi. Bu satışların 722 bin adedini tarla, 480 bini arsa olurken, diğer satışlar ise işyeri, fabrika, ofis, depo, sanayi sitesi oldu. Aynı dönemde Türkiye genelinde satılan konut adedi ise yüzde 0,5 puan azalarak 1 milyon 491 bin 856 olarak gerçekleşti. Yüksek talep fiyatları sıçrattı. 6 ay ile 1 yıl arasında değişen tarla ve arazi fiyatları artık aylık bazda değişmeye başladı.
En yüksek artışlar Antalya ve Muğla’da
Gayrimenkul değer tespiti yapan Endeksa verilerine göre konut imarlı arsalarda en yüksek fiyat artışı Antalya’da yaşandı. Antalya’da arsaların fiyatı yıllık bazda yüzde 131 artarak metrekare fiyatları bin 923 TL’ye çıkarken, İzmir’de yüzde 103 artışla 2 bin 228 TL’ye yükseldi. Muğla yüzde 98’lik artış ve bin 847 TL’lik metrekare fiyatıyla en fazla artışın yaşandığı 3’üncü şehir oldu. İstanbul’da ortalama metrekare fiyatları yüzde 76 artarak fiyatı 2 bin 844 TL’ye çıkarak listede 4’üncü oldu.
Tarla-bağ-bahçede Antalya ve İstanbul önde
Tarla, bağ ve bahçe gibi arazilerin fiyatlarına baktıklarında ise yüzde 120 artışla en yüksek fiyat artışının Antalya’da görüldüğünü belirten Öğüt, Antalya’yı, yüzde 83’lük artışla İstanbul, yüzde 62’lik artışla İzmir ve yüzde 55’lik artışla Denizli’nin ilgi gördüğünü kaydetti.
2018’den itibaren yeni konut üretiminin talebin gerisinde kalması yani arz talep dengesinin kırılganlığı nedeniyle piyasanın arsa ve araziye yönelerek bir denge oluşturmaya çalıştığını aktaran Görkem Öğüt şöyle konuştu: “Ekonomideki belirsizlik anları ve enfl asyona karşı vatandaş güvenli liman olan gayrimenkule yöneliyor her zaman. Bu denklemde elindeki parayı koruyabilmek isteyen ama konut alamayan vatandaş arsaya yöneldi. ”
Enflasyondan korunma aracı
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, “2021’nim ilk 6 ayında 576, bin 979 adet arsa ve arazi satılırken, ikinci yarıda bu oranın artarak 625 bin adete çıktığını ve yıl toplamında 1 milyon 262 bin 848 olduğunu söyledi. Özellikle son 2 yılda enfl asyondan korunma amacıyla da konut alamıyorsam arsa, arsa alamıyorsam arazi alayım düşüncesiyle satışın arttığını kaydeden Maya, “Arsa ve tarlada aylık bazda bu fiyatlar değişmeye başladı. 2 yıl önce genelde bu değişim süreleri 6 ay ile 1 yıl olurdu. Ancak son 2 yılda bundan bahsetmek mümkün değil” ifadelerini kullandı.
Alımlarda yüksek gelirliler öne çıkıyor
“2021 yılı ortası ile 2022 Mayıs ayı arasında gerçekleşen alımlar yatırım amaçlı” diyen EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, alımlarda yüksek gelirli kitlenin öne çıktığını söyledi. Yazıcı, “Beyaz yakalılar ise düşük fiyatlı, küçük arazileri tercih ediyor” değerlendirmesini yaptı.
Beyaz yakalının ilgisi artıyor
Türkiye’de yüksek gelir sahibi arsa yatırımcılarını bir kenara bıraktıklarında arsa alımının ağırlıklı olarak orta sınıf tarafından yapıldığını söyleyen Görkem Öğüt, “Artan konut fiyatları, uzaktan çalışma sistemi ve büyükşehirlerden sahil kentlerine göç nedeniyle arsa ve araziye beyaz yakalıların ilgisi de artıyor” dedi.
Alım yaparken dikkat edilmesi gerekenler
Cansel Turgut Yazıcı, arsa ve arazi yatırımcıların dikkate etmesi gereken konularda da bilgi verdi. Bu durumların başında parselin konum doğruluğu teyit etmeleri olduğunu belirten Yazıcı, “Hisseli olup olmadığı, enerji nakil hattından etkilenip etkilenmediği, kamu kurumlarının tarıma el verişi kısıtlayacak bir şerhi olup olmadığı gibi veriler araştırılmalıdır. Buradaki tavsiyemiz ise yatırım yapılacak arsa-arazi için profesyonel bir değerleme kuruluşundan hizmet alınmasıdır” dedi.
Türkiye yatırım, dünya iklim krizi için alıyor
İklim krizinden dolayı dünyada arsa/arazi alımlarında bir yükseliş trendi olduğunu ancak şu an Türkiye’de yapılan alımların ana sebebinin yatırım olduğunu gözlemlediklerini aktaran Görkem Öğüt, “Yatırım amaçlı alınan arsalarda bölgenin gelişim potansiyeli ana faktör olarak öne çıkıyor. İleriki dönemde bölgede yapılacak olan altyapı projeleri, kamu projeleri, inşaat projeleri, ve o anki değer göz önünde bulundurulan önemli faktörler” dedi. Makbule Yönel Maya da, son zamanlardaki gayrimenkul değer artışları nedeniyle yatırım amaçlı arsa ve arazi alımların daha ön plana çıktığını söyleyerek şunları kaydetti: “İklim değişikliği etkisini ise daha çok üzerine prefabrik ev yapılabilecek ya da ekim dikim yapılabilecek araziler tarafında olduğunu söyleyebiliriz. Bu anlamda İstanbul’un yakın çevresinde potansiyel oluşturan iller Sakarya, Çanakkale, Balıkesir gibi bölgeler olarak karşımıza çıkıyor.”
