Trabzon’un Ortahisar ilçesi Pazarkapı Mahallesi’nde, otopark projesi için kamulaştırılan arazide kazı çalışması için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na başvuru yapıldı. Bakanlık onayının ardından Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü görevlilerinin gözetiminde alanda kazı başladı. 5 bin metrekareye yayılan alanda süren kazılarda Roma İmparatoru Hadrianus ile Geç Bizans dönemine ait yapılara ulaşıldı. Milattan sonra 117-128 yılları arasında Roma İmparatoru Hadrianus dönemine ait olduğu düşünülen şehrin ilk sur duvarının güneydoğu köşesinin bir bölümü, aynı döneme ait bir örme sütun ile Geç Bizans dönemi olarak bilinen 1460 yılına tarihlendirilen hendek duvarı gün yüzüne çıkarıldı. Kazılarda ayrıca, Roma döneminde yapılmış evlerin çatısına ait kiremit ile çömlek parçalarına ulaşıldı. Uzmanlar, alanın tarihte bölgenin ticarethane ve yerleşim yeri olduğu görüşünde birleşti.
YENİ KALINTILARA DA ULAŞILDI
Bölgedeki kazılar arkeologlar eşliğinde sürdürülürken alanda Roma ve Bizans dönemlerine ait 4 sikke, 1 şamdan ve çok sayıda seramik parçasının yer aldığı arkeolojik kalıntılara da ulaşıldı. 4 ayrı açmada farklı noktalarda sondaj çalışmaları yapılan alanda yer yer 5-6 metre derinliğe inildi. Mevcut sur duvarlarının 9 metre dışında, dış yüzü 4.5 metre derinliğe inen anıtsal bir hendek duvarı tespit edildi. Yapının kuzey-güney yönünde Bizans Dönemi’ne ait olduğu belirlendi. Kazıalrda ayrıca mevcut sur duvarına 5.50 metre mesafede, 1.50 metre kalınlığında anıtsal ilk sur duvarı tespit edildi. Yapının temel izlerinin Roma Dönemi’ne tarihlenen ve kaleyi koruma maksatlı yapılan yapı olabileceği değerlendirildi.
‘TRABZON İÇİN ÖNEMLİ BİR KEŞİF’
Trabzon tarihi için önemli ve yeni bulgular elde edildiğini ifade eden Karadeniz Teknik Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Yavuz, “En azından Hadrianus dönemine ait dediğimiz sur yapısından haberimiz yoktu. Bu Trabzon için önemli bir keşif. Trabzon tarihi için yeni bir bulgu. Bundan sonra çalışmalar devam ettiği takdirde benzer bulgulara ulaşmak mümkün. Şu ana kadar Trabzon’un tarihsel olarak 4 ile 5 bin yıllık geçmişinden söz ediliyor ama ortada somut o döneme ait şeyler yok gibiydi, olanlar da sınırlıydı. Artık kısa zamanda ve daha kapsamlı çalışmada ortaya çıkan eserler en azından burada Roma döneminde burada imar ve iskan faaliyetinin yapıldığını, imparatorluğun diğer bölgelerdeki anlayışıyla burada çok farkının olmadığını gördük. Mimari teknik açısından, uygulanan yöntem ve kullanılan malzeme açısından aynı özellikleri gösteriyor. Buranın liman kenti olması ve Roma’nın son dönemini görmesi açısından bizim için önemli bir tespit oldu. Alanın tamamına bakıldığında hem kuzey hem güney istikametinde daha zengin bulgulara ulaşılabileceği muhtemel” diye konuştu.
‘BU KADARINI TAHMİN ETMEZDİM’
Yapılan kazı çalışmasını merak edip görmeye gelen vatandaşlardan Gökay Aynacı, “Ben bu alanda doğdum. Eskiden burada evlerimiz vardı. Sonradan buralar kamulaştırıldı. Evimizin bulunduğu yerin altından tarihi eserler çıktığını duyunca merak ettim görmeye geldim. Eskiden büyüklerimiz de bize hep anlatırlardı buralarda hanlar saraylar vardı diye. Ama hiç bu kadarını tahmin etmezdim. Çok şaşırdım ama çok hoşuma gitti. Takip ediyoruz bakalım altından neler çıkacak” şeklinde konuştu.
‘MERAKLA TAKİP EDİYORUZ’
Mustafa İnci ise, “Trabzon tarihi bir kent. Yapılan kazı çalışmalarını biz de merakla takip ediyoruz. Ama kazı çalışmalarını aksatacak derecede meraklı vatandaşlar oluyor bu alanda. Bütün uyarılara rağmen iyice yaklaşıp bakmak istiyorlar. Onların engel olmaması gerekiyor yetkililere. Ben bu alanı görünce çok şaşırdım. Umarım buradan güzel bir alan çıkar da turizme kazandırılır” ifadelerine yer verdi.
