Eylül ayı özellikle okulların açılmasının da etkisiyle kiraların yükseldiği dönemlerden biridir. Peki pandemi sonrasında kiralık konut talebinde nasıl bir değişim oldu? Birçok üniversitenin bu yıl da uzaktan eğitim sistemine geçtiğini açıklaması kira fiyatlarına nasıl yansıdı? GABORAS, yapay zeka teknolojisi olan GOS Terminalleri üzerinden yaptığı araştırmayla bu soruları cevaplayarak 20 ilin yeni konutlardaki kira fiyatlarını mercek altına aldı. Çalışmaya göre pandemiden etkilenmeyip kira fiyatları en çok yükselen il yüzde 25 artışla Muğla oldu. Muğla’yı yüzde 23’lük artışla İstanbul takip ederken, Antalya yüzde 21 oranıyla kira fiyatları en çok artan 3’üncü il oldu.
Ülkemizin zor bir dönemden geçtiğini belirten GABORAS CEO’su Kurtuluş Altun, “Birçok alanı etkileyen pandeminin konut kiralarındaki değişiklikte de etkisi bulunmakta. Yaptığımız çalışmada tatilcilerin yoğun, turist oranının yüksek olduğu bölgelerde konut kira fiyatları yükselişte iken, kırsal bölgelerde konut fiyatlarında düşüş yaşandığını tespit ettik. Pandemi etkisi ile üniversitelerin uzaktan eğitim sistemine geçmesinden dolayı kiralık ev arayışlarına rağbet olmaması da bir başka tespitimiz’’ diye konuştu.
FİYAT ARTIŞLARI, ENFLASYON ORANLARINA YAKIN
TÜİK tarafından açıklanan 2020 yılı TÜFE ve enflasyon oranına göre belirlenen kira artışlarının sene başında yüzde 15.87 oranında olduğunu hatırlatan Altun, ‘’İstanbul, Muğla, İzmir ve Antalya gibi büyük illerimizde pandemi sonrası artan kiralık konut fiyatları TÜFE ve enflasyon oranlarının üzerine çıktı. İncelediğimiz 20 ilin 4’ü bu oranları aştı. Diğer 16 ilimizdeki artışlar TÜFE ve enflasyon oranlarıyla eşdeğer seyrediyor’’ dedi. Şu an normal talep iştahını karşılayacak imalat sürecinin pandemiden dolayı genelde kesilmiş olduğunu belirten Altun, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Ülke genelindeki önceki yıllarda görülen ortalama yıllık 600 bin konut iştahına yanıt verilmezse taleplerdeki artış nedeniyle özellikle yükselişteki illerin kira fiyatları, doların artış oranının da üzerine çıkacak gibi görünüyor. Kira dönüşüyle187 ay olan Muğla, 202 ay kira döngüsü olan İzmir gibi iller yatımcıların ilgisini ve döviz mevduatından iç kaynak çekebilecekler.’’
EN FAZLA DÜŞÜŞ YAŞANAN İLLER
100 metrekare büyüklükteki örnek daire üzerinden hesaplanan konut kira oranlarındaki değişime göre Adana, kira oranı en çok düşen il oldu. 2019 yılında 100 metrekarelik bir evin kirası ortalama 2 bin TL civarında seyrederken, 2020 yılında bin 600 TL’ye geriledi. Yüzde 25 düşüş yaşayan Adana’yı, kira fiyatları bin 300 TL’den bin 100 TL civarına düşen Çanakkale,700 TL’den 600 TL’ye düşen Kayseri ve bin 300 TL’den bin 200 TL’ye düşen Mersin takip etti. Kira bedelleri gerileyen illerin iç göçte, geri dönüşlerde ve emekliler için yeni cazibe alanları haline geldiğini ifade eden Altun, Adana ve Mersin gibi kira düşüşü yaşayan illerin yine de kira geri dönüş sürelerinin azlığından dolayı yatımcı talebiyle karşılacağını ve kira fiyatlarının giderek dengeleneceğini de sözlerine ekledi.
PANDEMİDEN EN AZ ETKİLENEN İLLER
GABORAS’ın ele aldığı 20 il arasında pandeminin kira oranlarını etkileyemediği tek il Konya oldu. Konya 2019 yılında ortalama 700 TL olan kira fiyatını 2020 yılında da koruyarak aynı fiyatta kaldı. Konya en az etkilenen il olurken Mardin 500 TL’den 600 TL civarına, Diyarbakır ve Malatya 600 TL’den 700 TL civarına, Samsun ve Kahramanmaraş 700 TL’den 800 TL civarına, Kocaeli 800 TL’den 900 TL civarına, Bursa ve Ankara ise 900 TL’den bin TL civarına, Gaziantep bin TL’den bin 100 TL civarına gelerek ortalama yüzde 10’luk artış gösteren iller oldu.
EN YÜKSELEN FİYATLAR İZMİR VE MUĞLA’DA
100 metrekarelik konut üzerinden ölçülen kira fiyatlarının en fazla yükseldiği şehir 2019 yılında ortalama 2 bin 400 TL’den 2020 yılında 3 bin 200 TL civarına çıkarak yüzde 25’lik artış gösteren Muğla oldu. Muğla’yı bin 600 TL’den bin 900 TL civarına çıkarak yüzde 23’lük artış gösteren İzmir takip etti. Antalya ise bin 100 TL’den bin 400 TL civarına yükseldi.
İSTANBUL YÜKSELİŞİNİ KORUYOR
GABORAS GOS Yapay Zeka sistemleri tarafından yapılan incelemede pandemi öncesinde ortalama bin 600 TL bandında seyreden İstanbul’daki konut kira fiyatları pandemiyle birlikte 2 bin TL civarına yükseldi. Edirne’de ise 2019 yılında bin 500 TL olan kiralık konut fiyatları 2020 yılında bin 700 TL’ye çıkarak İstanbul’u aratmadı.
