Konut satışında temmuz ayında başlayan gerileme sürüyor. Artan fiyatlar nedeniyle alıcı kitlesinin daralması, konut kredilerine gelen sınırlama ve sosyal konutla ev sahibi olma beklentisi alıcının frene basmasında etkili oldu. Eylülde satışlar bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 22.9 azaldı ve ülke genelinde 113 bin 402 kişi ev sahibi oldu. Böylece son 6 yılın en kötü eylül ayı satışı gerçekleşti. Yılın ilk yarısında ise kurdaki hareketlilik ve güvenli yatırım arayışı satışları olumlu etkilemişti. Bu dönemin etkisi ile ilk 9 ayda konut satışları yüzde 11.4 artışla 1 milyon 57 bin 193 olarak gerçekleşti.
AĞIRLIK İKİNCİ EL
Konut üretiminin az olması ve fiyat avantajı ikinci el evleri öne çıkardı. Geçen ay sıfır konut satışı yüzde 18.2 azalarak 35 bin 954 oldu ve böylece toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 31.7 olarak hesaplandı. İkinci el konut satışları da bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24.9 düşüş göstererek 77 bin 448’e geriledi. Toplam satış içinde ikinci el konut satışının payı yüzde 68.3 oldu.
KREDİLİ SATIŞTA BÜYÜK GERİLEME
Banka kredili satışlardaki düşüş dikkat çekti. Türkiye genelinde kredili satış eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 43 azaldı ve 16 bin 970 oldu. Toplam konut satışları içinde kredili satışların payı yüzde 15’e kadar düştü. Peşin, senet gibi diğer konut satışları da yüzde 17.8 azalarak 96 bin 432’ye geriledi.
RUSYA ZİRVEYİ BIRAKMIYOR
Yabancılara konut satışı, eylülde bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 23.8 azalarak 5 bin 49 oldu. Vatandaşlık hakkı için konut alımının 250 bin dolardan 400 bin dolara çıkarılması satışların yavaşlamasında etkili oldu. Eylül ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 4.5 olarak gerçekleşti. Yabancıya konut satışında ilk sırayı bin 795 konut ile İstanbul aldı. İstanbul’u bin 585 konut satışı ile Antalya ve 335 konut satışı ile Mersin izledi. Türkiye’den en çok ev alanlar ise Ruslar oldu. İranlı ve Iraklılardan sonra üçüncü sırada yer alan Ruslar nisan ayında zirveye yerleşti ve hâlâ zirvedeki yerini koruyor. 2021’de eylülde Türkiye’den 540 konut alan Ruslar bu yılın eylül ayında yüzde 121 artışla bin 196 konut satın aldı. Rusya vatandaşlarını 592 konut ile İran, 433 konut ile Irak vatandaşları izledi. Ocak-eylül döneminde ise yabancıya satış bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 32.5 artarak 49 bin 644 oldu. 9 aylık satışlara bakıldığında da Ruslar ilk sırada yer aldı. Rusların Türkiye’de yaptığı konut yatırımı yılın 9 ayında 2021’in aynı dönemine göre yüzde 199 artarak 9 bin 311’e çıktı. Ocak-eylül döneminde Rusları 6 bin 540 konut satışı ile İranlılar, 5 bin 255 satışla Iraklılar, 2 bin 58 satışla Almanlar, 2 bin 45 satışla Kazakistanlılar izledi. Savaşın etkisi ile Ukraynalıların da ilgisi arttı ve 9 ayda yüzde 125 artışla 1.775 konut satıldı.
KAMPANYA BEKLENİYOR
“Konut kredilerine erişimdeki zorluk satış rakamlarını etkilemeye devam ediyor” diyen Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Altan Elmas, “Bununla birlikte konut tarafında varlık edinmeye yönelik ilgi sürüyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, orta ve üst gelir grubu için planlanan konut kampanyasının kasım ayında devreye gireceğini duyurdu. Eylül ayından itibaren kampanyaya yönelik büyük beklenti oluştu ve satışlar çok yavaşladı. Konut sektörü olarak, bu kampanyanın en geç kasım ayının başında başlatılmasının çok iyi olacağını düşünüyoruz. Orta ve orta üstü kesimlerin de konuta erişimi hızlanacak ve binlerce insan konut sahibi olacak” ifadelerini kullandı. Emlak Konut GYO öncülüğünde düzenlenecek kampanyaya özel sektör de katılacak. Kampanya ile peşinatın ve kredi faizinin düşmesi, liste fiyatı üzerinden indirim yapılması planlanıyor.
