Son zamlarla birlikte enerjinin maliyetler içindeki payı 3’e katlanan ve birçok noktada kirayı yakalayan perakende noktaları ve AVM’ler, tasarruf için geniş kapsamlı tedbir paketleri uygulamaya başladı. Bu kapsamda markalar bünyelerinde yeni istihdam sağlayarak enerji tasarruf ve takip birimleri kurarken AVM’ler ise yenilenebilir enerji atağı başlattı. Satış noktalarında uygulanan tedbirler arasında cadde mağazalarının erken kapanması, gündüz 12:30’a kadar aydınlatmaların yarıya düşürülmesi, ısıtma, soğutma ve havalandırmanın 2 saat erkene alınması, aydınlatmaların tasarrufl u ve fotoselli muadilleri ile değiştirilmesi, vitrinlerin güneş aldığı saatlerde ışıklandırılmaması gibi birçok uygulama hayata geçti, geçiyor. Birçok markada bu yolla yüzde 40’a varan tasarruf sağlanıyor. Öte yandan 6 AYD üyesi alışveriş merkezi GES yatırımı ile kendi enerjisini üretmeye başlarken planlama aşamasında olan çok daha fazla AVM olduğu bilgisi verildi. 1 yıl içinde 50 AVM’nin yenilenebilir enerji yatırımı ile kendi kendisini kendisinin üretmesi bekleniyor.
AB’de tedarik bizde maliyet sorun
Söz konusu önlemler, bu kış enerji maliyetinden çok tedariki ile ilgili sıkıntı yaşayacak olan Avrupa’da çok daha sert bir şekilde uygulansa da Türkiye’de tedarikten çok yüksek maliyetler nedeni ile öne çıkıyor. Bu kapsamda Birleşmiş Markalar Derneği de (BMD) geçtiğimiz günlerde bir anket çalışması yaparak üyelerin söz konusu tasarruf tedbirlerine yaklaşımlarını ölçtü. Geçen hafta yapılan üye toplantısında ise hayata geçirilecek tasarruf tedbirleri masaya yatırıldı. BMD Başkanı Sinan Öncel, “Öğlen 12:30’a kadar mağaza aydınlatmalarını yarıya düşürme konusunda üyelerimizin yaklaşımı nedir diye sorduk. Yüzde 90’ı ‘iyi olur’. Bir kısmı da ‘biz zaten yapıyoruz’ dedi. Bazı üyelerimiz uyguladıkları tasarruf tedbirlerini anlattı. Güneş olduğu günlerde vitrin ışıklarını kapatma, klimaları mağaza kapanmadan 1-2 saat önceden kapatma, sokak tabelalarının çok daha erken saatlerde kapanacak şekilde ayarlama gibi… 12:30’a kadar aydınlatmaların tasarrufl u bir şekilde düzenlenmesi konusunda zaten herkes hemfikir” diye konuştu. Enerji faturalarının korkunç düzeylere ulaştığına dikkat çeken BMD Başkanı Öncel, söz konusu giderin birçok noktada kiraya yaklaştığına dikkat çekerek toplam maliyetler içindeki payının da yüzde 7-8’lerden yüzde 30’lara kadar çıktığını belirtti. Öncel, bu nedenle de bu önlemlerin kaçınılmaz olduğunu vurguladı.
Markalar ve AVM’ler yine karşı karşıya
Enerji giderlerinde iki konuya dikkat çeken Sinan Öncel, “Birincisi biz kendi iç tedbirlerimizi artırıyoruz ama öte yandan çıkan AVM’lerde ortak giderlerden biri de enerji ve ağustos ayında değişen yönetmeliğe rağmen AVM’lerin uygulamalarıyla ilgili çok fazla şikayet alıyoruz üyelerimizden. Yüzde 90’ı şikayetçi. Düzenleme yapıldı ama hesap vermiyorlar, detay alamıyoruz. Mağaza elektriği ile ortak alan elektriği ayrılmaz bir parçadır” diye konuştu.
Gizia yüzde 30 tasarruf sağladı
Söz konusu tasarrufları ilk uygulayan markalardan biri de BMD üyesi hazır giyim markası olan Gizia oldu. Marka, uygulanacak tasarruf tedbirleri ile ilgili bir liste hazırladı ve tüm mağazalarına gönderdi. Sürdürülebilirlik kapsamında da önem arz eden maddelerin hayata geçmesi sonucu Gizia, enerji giderlerinde yüzde 30 tasarruf sağladı. Markanın uyguladığı tedbirler arasında; uygun alanlarda sensörlü aydınlatma, enerji tasarrufuna dikkat uyarıları, elektrik harcayan elektroniklerin ayarlarının mevsimsel şartlara göre düzenlenmesi, güneş alan saatlerde aydınlatmanın minimum düzeyde tutulması gibi önlemler yer aldı.
Kiğılı da özel birim oluşturdu
Yine bünyesinde enerji tasarrufu birimi oluşturan başka bir marka ise Kiğılı oldu. Kiğılı, mağazalarından depolarına ve tedarikçilerine kadar enerji verimliliği ve sürdürülebilirliğine yönelik önemli uygulamalar hayata geçirdi. Kiğılı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hilal Suerdem, “Marka olarak bir komisyon kurduk ve komisyon içinde enerji giderlerini nereden takip edebilir ve nasıl tedbirler oluşturabiliriz diye çalışmalar yaptık. Örneğin depolardaki aydınlatmalar sensörlü oldu. Elektrikleri her yerde sensörlü yaptık. Vitrin aydınlatmalarını projektörlerden ledlere çevirdik. Merkezimize ısıtmadaki 22 dereceyi 21 dereceye düşürdük. Hatta ürünlerin imalatında bile ütü kullanımına kadar birçok alanda maliyeti aşağı çekecek tedbirler uyguluyoruz. Bunların 2-3 ay içinde bize tasarruf olarak döneceğini düşünüyoruz. Bu kapsamda yüzde 25 tasarruf öngörüyoruz” dedi. Başka bir erkek giyim markası olan Avva’nın Yönetim Kurulu Başkanı Volkan Atik de son dönemde artan enerji maliyetlerini yönetmek için çalışmalar yaptıklarını dile getirdi. Atik, “Ancak bunları yaparken tüketicinin alışveriş konforunu etkileyecek önlemlerden kaçınıyoruz. Aydınlatma elemanlarını, armatürleri daha tasarruflu muadilleri ile değiştiriyoruz” dedi.
50 AVM 1 yıl içinde GES ile kendi enerjisini üretir duruma gelecek
Enerji verimliliği AVM’lerin de en önemli gündem maddesi. Bu konuda yapılan çalışmalar ile ilgili bilgi veren Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları (AYD) Başkanı Hüseyin Altaş, “enerji verimliliği ve sürdürülebilirliği ile ilgili bir komisyon kurduk. Çalışmaya başladı. Aydınlatmaların daha az tüketim daha fazla verim olacak şekilde düzenliyoruz. İkincisi de tükettiğimiz enerjiyi güneşten elde etmek. Bu konuda son dönemde üyelerimizce çok sayıda GES yatırımı yapıldı. Bu yatırımlar da devam ediyor. birlikte hareket ediyoruz. Firmalara yardımcı oluyoruz. Şu ana kadar 6 AVM, GES’e geçti ama önümüzdeki 1 yıl içinde 50 AVM, GES yatırımı ile kendi elektriğini kendisi üretecek hale gelecek” dedi. Ortak alan giderleri konusunda BMD üyelerinin şikayeti konusunda ise Altaş, “Markalar her şey bir anda hallolsun istiyorlar. Bu yönetmeliğin oturması zaman alacak bir şey. Yönetmelik geçmiş dönem sözleşmelerini kapsamıyor. Perakendeci bu nedenle şikayette bulunuyor ama geldiğinde de resmi cevabını alıyor” açıklamasında bulundu.
