Pandemi etkisi ve dijitalleşmenin gelişimiyle hızlı büyüyen e-ticaret sektörü, bu yılın ilk 6 ayında yüzde 45 büyüme sağladı.
Bloomberg HT’nin sorularını yanıtlayan Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Yönetim Kurulu Başkanı Emre Ekmekçi, “2021 yılını rekor oranla, yüzde 69 büyüme ile kapatmıştık. Pandemi döneminde markaların ve KOBİ’lerin yapmış olduğu yatırımlar arttı, bugün baktığımızda online bir stratejisi olmayan bir firma, perakendeci düşünemiyoruz. Pandemi dönemiyle zihinlerde oluşan tabular da ortadan kalktığı için e-ticaret yapan kuruluş sayısının önümüzdeki dönemde artacağını öngörüyoruz. Süpermarket ve hızlı teslimat iş modellerindeki büyümenin geçen seneye göre yüzde 100 büyümeyi devam ettirmesi büyümede itici güç olacak. Online bilet ve seyahat harcamalarının da tekrardan canlanmasıyla sektör, 2022 yılında ilk altı ayda yüzde 45 büyüme sağladı.” dedi.
Hatırlanacağı üzere Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda kabul edildi.
Teklifle, e-ticarette haksız rekabetin ve tekelleşmenin önüne geçilerek pazara yeni aktörlerin girişinin kolaylaştırılması ve pazarın dengeli ve sağlıklı büyümesinin sağlanması amacıyla, ölçekler de dikkate alınarak elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılara yönelik düzenleme yapılıyor. Seyahat acenteliği, sivil havacılık, bireysel emeklilik, bankacılık, sigortacılık, finansman, sermaye piyasası, ödeme hizmetleri, bahis ve şans oyunları ile elektronik haberleşme alanlarında faaliyet gösteren işletmeler, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı veya elektronik ticaret hizmet sağlayıcı kabul edilmeyecek.
“E-ticaret kanunu Super App’lerin önünü kapadı”
E-ticaret kanununda yeni düzenlemenin platformlar ve yabancı yatırımcı açısından etkisine ilişkin Ekmekçi “Bu kanun dünyada bir emsal olarak, pazaryeri içini ayrı bir “ekonomi pazar” olarak tanımlayarak, bir nevi bir ticari işletmenin iç işleyişi ve ticari paydaşları ile olan ilişkiye müdahale etmiş oldu. Fiziksel dünyadan örnek verirsek bir pazar yerini bir AVM işletmecisi olarak düşünürsek, bu AVM işletmecisine ‘Sen kendi markalı ürünlerin için kendi AVM’de bir mağaza açıp kiracıların ile rekabet edemezsin ve AVM’de kimse uçak bileti, seyahat, tatil, etkinlik bileti, araba kiralama satamaz, bunu ayrı bir şirket kursan bile yapsan bile sahipliği aynı olduğu için yapamazsın’ dendi. Yabancı yatırımcılar kanunun etkisinin ne olacağı konusunda soru işaretlerine sahipler. Yatırım bekleyen bir platformun iş yapabileceği kanalların ve iş dallarının kısıtlanmış olması, yatırımcılara sunulan iş planlarının da tekrardan gözden geçirilmesi zorunluluğunu getirdi. Platformların en önemli öz kaynağı müşteri kitleleri ve yarattıkları KOBI ekosistemiydi. Platformlarda üye olan hem son kullanıcılara hem de KOBİ’ler yeni ürünler ve hizmetler satarak bu müşterilerden alınan toplam gelir arttırılmaya çalışılıyordu. Şimdi, yeni iş modellerine girilmesinin önünün kapanması ile yapılan hesapların değişmesi gerekecek. Bu da mevcut ve potansiyel yatırımcıları mutlu eden bir durum değil.” diye konuştu.
Yurtdışında, e-ticaret sektöründeki uygulamalara yönelik Emre Ekmekçi “Yurt dışında pazar yerleri ile ilgili regülasyonlarda, en uç örnek olarak Hindistan pazarını gösterebiliriz. Hindistan online bir platformun hem pazar yeri, hem de kendisinin satıcı olmasına izin vermiyor. Yani yönettiğiniz pazar yerinde satıcılarla rekabet edecek kendinize ait bir satıcı olmanıza izin vermiyor. Bu sebeple Amazon bile geleneksel 1P/3P modeli ile değil sadece pazaryeri modeli ile Hindistan pazarında rekabet ediyor.
Sanıyorum ki, Hindistan ile beraber pazar yerlerine en kısıtlayıcı uygulamalar bu yasayla Türkiye’de olacak. AB’de pazar yeri içi ve özellikle ödeme sistemlerinin kullanımı konusunda regülasyon çalışmaları var ama daha tamamlanmış değil.
Yurtdışında “Super App” – yani birden fazla hizmetin tek bir aplikasyon üzerinde satılması modelinin önünü kapatan bir regülasyon bulunmuyor. Bu kanun ile Türkiye’den bir “Super App” çıkması artık mümkün değil.” açıklamasını yaptı.
