Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Rusya İş Konseyi Başkanı Mithat Yenigün, Rusya’da inşaat sektörünün koronavirüs salgını sonrası ekonomik kalkınmanın lokomotifi olabileceğinin düşünüldüğünü belirterek, “Bu kapsamda devam edeceği anlaşılan büyük altyapı ve ulaştırma projeleri ile altyapı yatırımlarında Türk müteahhitlik firmalarının yer almaya devam etmesi halinde önümüzdeki dönemde ilave fırsatların doğması muhtemel.” dedi.
Ticaret Bakanlığı verilerine göre, ilk çeyrekte 2019’un aynı dönemine kıyasla Rusya’ya ihracat yüzde 18,4 artarak 1 milyar 89 milyon dolar düzeyinde gerçekleşirken, bu ülkeden yapılan ithalat yüzde 4,5 azalarak 5 milyar 176 milyon dolar oldu.
Böylece geçen yılın tamamında 27 milyar 267 milyon dolar düzeyinde gerçekleşen Rusya ile dış ticaret hacmi, ilk çeyrekte 2019’un aynı dönemine göre yüzde 1,2 düşüşle 6,3 milyar dolara geriledi. Dış ticaret hacmindeki düşüşte, ithalattaki azalış etkili oldu. İhracatın ise ilk çeyrekte hızlı yükselmesi dikkati çekti.
Nisan ayına gelindiğinde, koronavirüs salgını nedeniyle azalan ticari faaliyetlerin etkisiyle Rusya’ya ihracatın da düşüşe geçtiği görüldü. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, geçen yılın nisan ayında 280 milyon 194 bin dolar olan Rusya’ya ihracat, bu yılın aynı ayında yüzde 32,5 azalarak 189 milyon 46 bin dolara geriledi. Bu da nisan ayında Rusya’ya 91 milyon 148 bin dolarlık ihracat kaybı yaşandığını ortaya koydu.
Bu sonuçlarla Rusya’ya gerçekleştirilen ihracatın yılın ilk 4 ayında 2019’un aynı dönemine göre yüzde 5,6 artarak 1 milyar 135 milyon dolardan 1 milyar 199 milyon dolara yükseldiği görüldü.
İlk 4 ayda Rusya’ya en fazla ihracat yapan sektör, 231,8 milyon dolarla yaş meyve ve sebze sektörü oldu. Bu sektörü 151,8 milyon dolarla otomotiv endüstrisi izlerken, 136,5 milyon dolarla kimyevi maddeler ve mamulleri üçüncü sırada yer aldı.
“Kaldığımız yerden devam etmeyi umuyoruz”
AA muhabirine Türkiye’nin Rusya ile dış ticaretinde yaşanan gelişmeler ve ikili ekonomik ilişkilerin geleceği hakkında değerlendirmelerde bulunan Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Rusya İş Konseyi Başkanı Mithat Yenigün, koronavirüs salgınından tüm ülkelerin göreceli olarak az ya da fazla etkilendiğini söyledi.
Salgın nedeniyle ülke ekonomilerinin dışa yönelik hızını düşürerek öncelikle iç piyasaya odaklandıklarını anlatan Yenigün, karantina tedbirleri kapsamında bazı ürünlere ihracat yasağı getirildiğini anımsattı.
Yenigün, üzerinde ihracat kısıtlaması bulunmayan malların taşınmasında ise yavaşlama yaşandığına işaret ederek, “Doğal olarak, diğer ülkelerle olduğu gibi Rusya’yla da ticari ve ekonomik ilişkilerimizde hızlı yükseliş beklenirken, zorunlu yavaşlama dönemine girdik. Salgın sürecinde dış ticarette yaşanan yavaşlamanın neticeleri, nisan-mayıs dönemi verileri açıklanınca daha net görülecektir. İki ülke açısından bakıldığında, sektör bazlı kayıpların hesaplanması için kanaatimce biraz daha beklemek lazım.” diye konuştu.
Tüm bunlar karşısında, DEİK ve Türkiye-Rusya İş Konseyi olarak son 3 ayda sanal ortamda birçok toplantı, webinar, seminer ve bire bir görüşme gerçekleştirdiklerini belirten Yenigün, iş dünyası temsilcileri tarafından dile getirilen sıkıntıları ilgili tüm bakanlık ve yetkili makamlara en hızlı şekilde ulaştırdıklarını, yaşanan sorunların hızlı bir şekilde çözüme kavuşturulmasına destek olduklarını dile getirdi.
Yenigün, Türkiye’nin salgın sürecinde başarılı bir sınav verdiğini vurgulayarak, “Bundan sonraki süreçte, büyük kayıplar vermeden, kaldığımız yerden devam etmeyi umuyoruz.” ifadesini kullandı.
“İnşaat ve turizmde kayıpların minimize edilmesi gerek”
Mithat Yenigün, Türkiye’nin, Rusya ile ticari ve ekonomik ilişkilerine bakıldığında geleneksel olarak inşaat, müteahhitlik, turizm ve meyve-sebze sektörlerinin güçlü konumda bulunduğunu söyledi.
Koronavirüs salgını sürecinde özellikle, inşaat ve turizm sektörlerinde doğal bir gerileme beklemenin mantıklı olacağını aktaran Yenigün, bu sektörlere yönelik doğru analiz yaparak kayıpların minimize edilmesi gerektiğini vurguladı.
Yenigün, gelecek dönemde Rusya ile ticari faaliyetler açısından öneri ve öngörülerini de paylaşarak, şunları kaydetti:
“Rus turistlerin turizm sektörümüzdeki başat rolü göz önünde bulundurulduğunda, otellerimizde en üst düzeyde sağlık önlemlerinin sağlanması, ulaşım ve sınır kontrol işlemlerinde özel düzenlemelerin yapılması, Rus turistlere yönelik dengeli hizmet ve fiyat bazında cazip tur paketlerinin hazırlanması faydalı olabilecektir. Rusya’da inşaat sektörünün salgın sonrası ekonomik kalkınmanın lokomotifi olabileceği düşünülüyor. Bu kapsamda devam edeceği anlaşılan büyük altyapı ve ulaştırma projeleri ile altyapı yatırımlarında Türk müteahhitlik firmalarının yer almaya devam etmesi halinde önümüzdeki dönemde ilave fırsatların doğması muhtemel.
Salgın döneminde yeniden şekillenen tüketim tercihleri ile özellikle Çin menşeli ürünlere yönelik talepte beklenen düşüş dikkate alındığında orta ve uzun vadede aralarında meyve-sebze mamulleri, tarımsal makineler, tıbbi mobilyalar ve mutfak eşyalarının da bulunduğu muhtelif ürünlerde ihracat fırsatlarının artacağı değerlendiriliyor. Bunların yanı sıra daha önce İtalya, ABD ve Çin’den ithal edilen solunum cihazları üretiminde kullanılan bazı ara malzemeleri, tıbbi koruyucu kıyafet ve maskelerin önümüzdeki dönemde Türkiye’den temin edilme olasılığı da ülkemiz açısından doğan fırsatlar arasında değerlendiriliyor.”
“Rusya’da salgının yarattığı kayıp 18 trilyon rubleye ulaşabilecek”
Mithat Yenigün, Rus resmi makamlarının, koronavirüs nedeniyle gayrisafi yurt içi hasılada bu yıl yüzde 3 ila 5 arasında düşüş beklediğini bildirdi.
Bazı uzmanların ise Rus ekonomisinde yüzde 8 küçülme yaşanabileceğini öne sürdüğünü aktaran Yenigün, şöyle devam etti:
“İşsizlik rakamlarının geçici olarak 2,5 milyondan 8 milyona yükselebileceği belirtilen Rusya’da, tahıl haricindeki temel ihtiyaç ürünlerinde ithalata bağımlı üretim yapısı nedeniyle tüketici fiyatlarında kayda değer artış olacağı tahmin ediliyor. Açık kaynaklardaki verilere göre, ithalatta karşılaşılan güçlükler nedeniyle halihazırda perakende sebze-meyve fiyatlarında artış oranı kimi bölgelerde yüzde 50’yi aştı.
Rusya Federasyonu Ulusal Derecelendirme Ajansı’nın yayımladığı analitik rapora göre, Rusya’da koronavirüsten en çok etkilenen sektörlerin toplam kayıpları 18 trilyon rubleye ulaşabilecek. Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanı da ülke ekonomisini desteklemek amacıyla alınan önlemlerin toplam hacminin 2 trilyon rubleyi (yaklaşık 28,2 milyar dolar) geçtiğini ifade etti.”
