Türkiye’de asgari ücretle çalışan milyonlarca kişi için ev sahibi olmak giderek daha ulaşılmaz hale geliyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın konut fiyat endeksi verileri esas alınarak yapılan hesaplamalara göre, bir asgari ücretlinin Türkiye ortalamasında 90 metrekarelik bir konut alabilmesi için yaklaşık 29 yıl çalışması gerekiyor. Bu süre İstanbul’da 46 yıla, İzmir’de 32 yıla, Ankara’da ise 26 yıla kadar çıkıyor.
ASGARİ ÜCRET VE KONUT ERİŞİMİ ARASINDAKİ MAKAS AÇILIYOR
2026 yılı için belirlenecek yeni asgari ücretin tartışıldığı bir dönemde yapılan çalışma, konut ihtiyacının en yoğun olduğu süreçte asgari ücretlinin konuta erişiminin fiilen imkânsızlaştığını ortaya koyuyor. EKONOMİ tarafından yapılan hesaplama, bir işçinin maaşının en fazla yüzde 50’sini kredi taksitine ayırabildiği ve faiz oranının sıfır olduğu varsayımıyla gerçekleştirildi. Bu iyimser varsayımlara rağmen sonuçlar değişmedi.
KONUT FİYATLARI ÜCRETLERİ GERİDE BIRAKTI
Asgari ücretin 2010 yılından bu yana 577 liradan 22 bin 104 liraya yükselerek 38,3 kat arttığı görülüyor. Aynı dönemde Türkiye genelinde konutların metrekare fiyatı 1.024 liradan 42 bin 548 liraya çıkarak 41 kat arttı. Büyükşehirlerde artış daha da belirgin hale geldi. İstanbul’da metrekare fiyatları 43 kat, İzmir’de 46 kat, Ankara’da ise 40 kat yükseldi.
AYLIK TAKSİT SINIRI ÇALIŞMA SÜRESİNİ UZATIYOR
Bugün 22 bin 104 lira asgari ücret alan bir çalışanın, bankacılık sistemi kurallarına göre aylık ödeyebileceği en yüksek taksit tutarı 11 bin 52 lira seviyesinde bulunuyor. Bu şartlarda 90 metrekarelik bir konut için Türkiye ortalamasında 346 ay, İstanbul’da 559 ay, İzmir’de 383 ay, Ankara’da ise 314 ay boyunca çalışmak gerekiyor.
ZAM YAPILSA DA SÜRE KISALMIYOR
Asgari ücretin 2026 yılında yüzde 25 artışla 27 bin 500 liraya yükselmesi halinde bile konuta erişim süresi sınırlı ölçüde kısalıyor. Bu senaryoda asgari ücretlinin Türkiye ortalamasında 90 metrekarelik bir konut alabilmesi için 23 yıl çalışması gerekiyor. İstanbul’da bu süre 37,5 yıl, İzmir’de 25,7 yıl, Ankara’da ise 21 yıl olarak hesaplanıyor.
OTOMOBİL SAHİPLİĞİ DE UZAKTA
Asgari ücretli için yalnızca konut değil, otomobil de erişilmesi zor bir ihtiyaç haline gelmiş durumda. Fiyatı 2 milyon 172 bin lira olan yerli elektrikli otomobilin standart versiyonu için bir asgari ücretlinin yaklaşık 16 yıl çalışması gerekiyor.
Ortaya çıkan tablo, ücretlerin barınma ve temel yaşam maliyetleri karşısında hızla eridiğini gösteriyor. Bu durum, asgari ücret tartışmalarının yalnızca artış oranları üzerinden değil, yaşam maliyetleri ve sosyal haklar çerçevesinde ele alınması gerektiğini bir kez daha gündeme taşıyor.
