Turist harcamaları hızla düşerken, işçiliğin maliyet içindeki payı artmaya devam ediyor.
BMD’nin Mart 2025 anketine göre markalı perakende için en önemli sorunlar sıralamasında fahiş kira artış talebi yüzde 87 ile ilk sıradaki yerini koruyor. Markaların sorunlar listesinde turist alışverişinin azalması yüzde 65’le ikinci, işçiliğin toplam maliyet içindeki payının artması ise yüzde 63 ile üçüncü sırada yer alıyor.
Ticari mülkler için 10 uzama yılını dolduran kontratlarda yüzde 600’e varan kira artış talepleri markalı perakende için en önemli sorunlar listesinde bu yıl da ilk sıradaki yerini koruyor. Markalı perakendenin öncelikli sorunları arasında turiste satışlardaki düşüş ikinci, işçiliğin toplam maliyet içindeki payının artması ise üçüncü sırada yer alıyor.
Çatısı altındaki 518 marka ile gıda dışı perakende sektörünün en önemli temsilcisi konumundaki Birleşmiş Markalar Derneği (BMD), üyeleri arasında gerçekleştirdiği Mart ayı anketinin sonuçlarını açıkladı. Anketi değerlendiren BMD Başkanı Sinan Öncel, markalı perakende için fahiş kira artışı taleplerinin son üç yıldır bir numaralı sorun olduğunu hatırlattı. Enflasyonla mücadeleye de zarar veren sorunu ilgili bakanlıklar dahil her platformda dile getirmelerine rağmen bir çözüm geliştirilemediğini belirten Öncel, şunları söyledi:
“Biz her ay yaptığımız düzenli anketlerle üyelerimizin, yani markalı perakendenin nabzını tutuyoruz. Belli dönemlerde üyelerimizden en çok şikâyet ettikleri sorunları da sıralamalarını istiyoruz. Üyelerimiz sorunlar listesinde kendisini en çok ilgilendiren birden çok başlığı işaretleyebiliyor. Fahiş kira artışı talepleri 2023’ten bu yana en çok şikâyet edilen sorunlar listesinde ilk sıradaki yerini koruyor. Bu durumdan şikâyetçi olan üyelerimizin oranı 2023’te yüzde 89, 2024’te ise yüzde 91 düzeyindeydi.
Mart ayı anketimize göre, markalarımızın yüzde 87’sinin aynı sorunla ilgili şikâyeti devam ediyor. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da turiste satışlardaki düşüş ve işçiliğin toplam maliyet içindeki payının artması ise markalar için ilk üç sorun arasında yer alıyor. Üyelerimizin yüzde 65’i turist alışverişindeki düşüşü, yüzde 63’ü de işçiliğin toplam maliyet içindeki payının artmasını öncelikli ilk üç sorun arasında değerlendiriyor. İlk beşteki diğer iki sorun başlığını ise yüzde 55’le yerli müşterinin alışverişindeki daralma ve yüzde 43’le yasal düzenlemeye rağmen AVM’lerde bir türlü şeffaf hale getirilemeyen ortak alan giderleri şeklinde sıralanıyor.”
“Sebebsiz fesih” kiraları yukarı itiyor
Sinan Öncel, fahiş kira artışı taleplerinin sadece markalarla AVM’ler arasında bir konu olmadığını, sorunun kiralık bütün ticari alanları ilgilendirdiğinin altını çizdi. Öncel, “Borçlar Kanunu’nda mülk sahibine tanınan ‘sebepsiz fesih’ hakkı özellikle yüksek enflasyon döneminde maliyetleri ve dolayısıyla fiyatları yukarı itiyor. Soruna kalıcı çözüm için acil düzenleme yapılması yönündeki talebimizi bir kez daha yinelemek istiyorum” dedi.
Bayram ve indirim ciroları artırdı
Markalar için 2025’in ilk iki ayında hem adet satışlarının hem de cironun gerilediğini hatırlatan Sinan Öncel, ramazan bayramı alışverişi ve indirimlerin de etkisiyle mart ayının kısmen daha iyi geçtiğini bildirdi. Öncel, “Mart ayında yüksek oranlı indirimlerle markalarımızın yüzde 68’i cirolarında artış olduğunu beyan etti. Adet satışında artış olan üyelerimizin oranı yüzde 59 düzeyinde kaldı” diye konuştu.
Sinan Öncel, üye markaların yüzde 59’unun Mart’tan marta geçen bir yıllık dönemde cirolarındaki artış oranının enflasyonun altında kaldığını da sözlerine ekledi.
