Çanakkale Boğazı’nın ilk, Marmara Bölgesi’nin ise beşinci asma köprüsü olan 1915 Çanakkale Köprüsü birinci yaşını doldurdu. Temelleri 18 Mart 2017 yılında atılan köprü, Limak, Yapı Merkezi, DL E&C ve SK Ecoplant gruplarından oluşan konsorsiyum liderliğinde gerçekleştirildi. 1915 Çanakkale Köprüsü, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü Kuruluş Yılını sembolize eden 2023 metrelik orta açıklığı ile Dünyanın En Uzun Orta Açıklıklı Asma Köprüsü unvanına sahip.
Çanakkale’nin Lapseki ile Gelibolu ilçeleri arasında geçişi sağlamak için kurulan 1915 Çanakkale Köprüsü, 18 Mart 2022’de hizmete girdi. Birinci yaşını dolduran köprü, Çanakkale Boğazı’nın ilk, Marmara Bölgesi’nin ise beşinci asma köprüsü oldu.
Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü Kuruluş Yılını sembolize eden 2023 metrelik orta açıklığı ile Dünyanın En Uzun Orta Açıklıklı Asma Köprüsü unvanını aldı. 770’er metre yan açıklıklar ile köprünün uzunluğu 3 bin 563 metreye, 365 ve 680 metrelik yaklaşım viyadükleri ile birlikte toplam geçiş uzunluğu 4 bin 608 metreye ulaşıyor.
1915 Çanakkale Köprüsü, Marmara Otoyol Ringinin tamamlanmasını sağlayacak Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Savaştepe Otoyolu’nun en önemli geçiş noktasını oluşturuyor. Çanakkale Boğazı’nda tarihte ilk kez kesintisiz karayolu bağlantısını sağlayan 1915 Çanakkale Köprüsü ile boğaz geçiş süresi altı dakikaya indi.
Köprü, 18 Mart 2022’de trafiğe açıldı
Çanakkale Boğazı’na köprü yapma düşüncesi ilk kez 1984- 1989 yılları arasında ortaya atıldı. Daha sonra 1994’te tekrar gündeme gelen köprü projesi için 1995’te ihaleye çıkıldı. 18 yabancı firmanın katıldığı ihaleyi kazanan firma, projenin yapılabilir olmadığını belirterek projeden çekildi.
3 Mart 2016 tarihinde dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, yeniden gündeme alınan köprünün adının “1915 Çanakkale Köprüsü”olacağını açıkladı. 26 Ocak 2017 tarihinde 1915 Çanakkale Köprüsü’nün ihalesini en kısa işletme süresini teklif eden Limak, Yapı Merkezi, DL E&C ve SK Ecoplant kazandı.
İhale sürecinin tamamlanmasıyla, köprünün temeli 18 Mart 2017 tarihinde Başbakan Binali Yıldırım, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan ve Güney Kore Altyapı ve Ulaştırma Bakanı Ho-In Kang’ın da katıldığı törenle Lapseki’de atıldı. 6 Mayıs 2020’de köprünün kuleleri tamamlandı.
Şubat 2022’de tamamlanan köprü, 18 Mart 2022’de trafiğe açıldı. Seyit Onbaşı’nın kaldırdığı top mermilerini simgeleyen her biri 16 metre boyundaki metal figürler, Kasım 2022 ve Aralık 2022 tarihlerinde köprü kulelerinin tepelerine yerleştirildi. Lastik tekerlekli araçların geçebildiği köprünün orta açıklığı 2 bin 23 metre, toplam uzunluğu ise 3 bin 563 metredir. Bu orta açıklık uzunluğu ile köprü, Japonya’daki Akashi Kaikyō Köprüsü’nü 32 metre geçerek “Dünyanın En Uzun Asma Köprüsü” unvanını aldı.
Kule yüksekliği ise Osmanlı ordusunun Çanakkale Savaşı’nda 18 Mart 1915’te aldığı galibiyetine atıfla, üçüncü ayın 18’inci günü anlamına gelecek şekilde, 3 ve 18 sayılarından oluşturuldu. Kulelerin üzerine Seyit Onbaşı’nın savaş sırasında tek başına kaldırdığı top mermilerini temsilen 16 metre uzunluğunda ve 78 ton ağırlığında mermi figürleri yerleştirildi. Böylece köprünün toplam yüksekliği 334 metreye ulaştı. Kulelerde kullanılan kırmızı ve beyaz renkler, Türk bayrağına atfen seçildi.
Yapım maliyeti 3.1 milyar euro
4.6 km uzunluğundaki köprü ve 101 km’lik otoyol, 3.1 milyar euro yatırım bedeliyle tamamlandı. Türkiye-Güney Kore ortaklığında yapılan 1915 Çanakkale Köprüsü, 2034 yılından itibaren devlete devredilecek.
Türkiye’nin mega projelerinden biri olarak kendisinden uzun uzun bahsettirecek olan Çanakkale Köprüsü için uzmanlık alanlarına göre iş bölümü yapıldı. Konsorsiyum ortağı dört şirket, köprü ve otoyol inşa süreçlerinde ciddi oranda hizmet ve ürün alımları da yaptılar.
Projenin ihtiyacı yüzlerce, hatta binlerce farklı alandaki hizmet ve ürünler için binin üzerinde şirketten tedarik sağlandı. Son derece rekabetçi olunması gereken hizmet ve ürün alım süreçlerinde, anlaşma sağlanan bu binin üzerinde şirketin 700’ünün Türkiye’den olması ülkemiz iş yaşamı için çok önemli bir gururu daha oluşturuyor.
1915 Çanakkale Köprüsü ve otoyolunun, alt ve üst yapısına, Türkiye’nin değer yaratan sanayi ve hizmet kuruluşları büyük katkı sundu. Sorumluluk alınan alanlarda, yepyeni metodlar denendi, özel üretimler gerçekleştirildi, pek çok ürün ilk kez bu anlamlı projede tatbik edildi.
Çanakkale Boğazı’nda kıtalar ilk kez bağlandı
Asya ile Avrupa kıtalarını Çanakkale Boğazı’nda ilk kez birbirine bağlayan 1915 Çanakkale Köprüsü’nün yapımında, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü görevlilerinin yanı sıra yaklaşık 5 bin 100 personel ve 740 iş makinesi çalıştı.
Proje kapsamında köprünün yanı sıra iki yaklaşım viyadüğü, dört betonarme viyadük, altı alt geçit köprüsü, 38 üst geçit köprüsü, beş köprü, 43 alt geçit, 115 çeşitli boyutlarda menfez, 12 kavşak (devlet yolu üzerindeki kavşaklar dahil), dört otoyol hizmet tesisi, iki bakım işletme merkezi ve altı ücret toplama istasyonu inşa edildi.
Ayrıca, Malkara-Çanakkale Otoyolu ve 1915 Çanakkale Köprüsü ile Marmara ve Ege bölgelerindeki limanlar, demir yolu ve hava ulaşım sistemlerinin kara yolu ulaşım projeleriyle entegrasyonu sağlanacak, bu bölgelerde ekonomik gelişime ve sanayinin ihtiyaç duyduğu dengeli bir planlama ve yapılanmanın oluşturulmasına imkan sunulacak.
