Kamu bankaları, normalleşme sürecine geçiş ve sosyal hayatın canlanması için vatandaşların finansman ihtiyaçlarını uygun şartlarda sağlayabilmek amacıyla yeni kredi paketlerini haziran ayı başında devreye soktu.
Konut kredi faizleri aylık yüzde 0,64 ile tarihin en düşük seviyesine indirilirken, bu kararın ardından kamu katılım finans kurumları konut finansman oranını yüzde 0,64’e düşürdü. Özel bankalar da konut kredilerini yüzde 0,70-0,90 aralığına çekti.
AA muhabirinin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme (BDDK) verilerinden derlediği bilgiye göre, konut kredi bakiyesi, mayıs ayı sonunda 211 milyar 264 milyon lira düzeyinde bulunuyordu. Kamu bankaları öncülüğündeki tarihi kampanyanın ardından haziran ayında konut kredi kullanımında ciddi artış yaşandı.
Konut kredi bakiyesi, 1-19 Haziran’da 222 milyar 733 milyon liraya ulaştı. Böylece 19 günlük dönemde konut kredileri yaklaşık 11,5 milyar liralık artış gösterdi.
Söz konusu rakam, geçen yılın başında 188 milyar 109 milyon lira seviyesindeyken, yıl sonunda 198 milyar 703 milyon liraya yükselmişti. Böylece bir yılda konut kredi bakiyesi 10 milyar 594 milyon lira artış kaydetmişti.
Kampanyanın etkisiyle 1-19 Haziran’da kullanılan konut kredisi tutarı, geçen yılın tamamında gerçekleşen rakamın yüzde 8,5 üzerine çıktı.
Yüksek faizlerin etkisiyle önceki yıl konut kredi bakiyesi 191,5 milyar liradan 188,5 milyar liraya gerilemişti. 2017’de ise oranların yüzde 1’in altında olması nedeniyle en yüksek yıllık rakam görülmüş ve konut kredi bakiyesi 27,9 milyar lira artmıştı. Kredi bakiyesi, bu yılın 1 Ocak-19 Haziran döneminde ise 23 milyar liranın üzerinde artış gösterdi.
“Düşük faiz oranlarının önemi bir kez daha ortaya çıktı”
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, dernek olarak yıllardır mortgage faiz oranlarının olması gerektiğinin altını çizdiklerini söyledi.
İnsanların konut sahibi olurken ilave yük altına girmek istemediğini, kira öder gibi ev sahibi olmak istediğini dile getiren Durbakayım, gelişmiş ülkelerde aynı şartlarda ev sahibi olunduğunu anlattı.
Durbakayım, 19 günde bir yıllık tutardan daha fazla kredi tahsis edilmesinin düşük faizlerin önemini bir kez daha ortaya koyduğunu vurgulayarak, “Rakamlar, inşaat sektörü ile bankacılık sisteminin birbiriyle ayrılmaz bir parça olduğunu gösteriyor.” dedi.
Özel bankaların da aynı faiz oranlarıyla konut sahibi olacaklara kredi vermesi gerektiğini belirten Durbakayım, “Bu şartlar gerçekleşirse yıllık 1,5 milyon adedin üzerine rahatlıkla çıkarız. Bundan daha da önemlisi orta ve alt gelir grubunun ev sahibi olmasına zemin hazırlarız.” diye konuştu.
“Güçlendirme konusunda da düşük faizli kredi verilmeli”
Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan da kamu bankaları öncülüğünde başlatılan konut kredi kampanyasının tarihi bir hareketliliği beraberinde getirdiğini söyledi.
Haziranın ilk 19 gününde 11,5 milyar liralık kredi hacmi oluştuğunu ifade eden Türkkan, bu hacmin 2018 ve 2019’un tamamından fazla olduğunu bildirdi.
Bu hareketliliğin, konut ihtiyacının her zaman sürdüğünü gösterdiğini vurgulayan Türkkan, şunları kaydetti:
“Ancak yeni konut alamayan ve yaşlı binalarda oturan büyük bir kesimin olduğu da unutulmamalı. Ortalama konut yaşımız 15-16 civarında. Sadece İstanbul’da 2000 öncesi yapılmış 554 bin bina bulunuyor. Bunlarda milyonlarca insan yaşıyor. Bu gerçek için de bir seferberlik başlatılmalı. Son günlerde sıkça yaşadığımız deprem gerçeği göz ardı edilmemeli ve acilen düşük oranlı konut güçlendirme kredisi çıkarılmalı. Bu konuda da bir kampanya başlatılmalı.”
“Haziran, birçok alanda rekorların kırıldığı ay olarak tarihe geçecek”
Coldwell Banker Türkiye Ülke Başkanı Gökhan Taş ise konut kredi bakiyesinin ilk 6 ayda 30 milyar liraya yakın artmasını beklediklerini ifade ederek, 1 Ocak-19 Haziran döneminde 23 milyar liraya ulaşıldığını söyledi.
Böylesi bir hacmin daha önce sadece 2017’de yaşandığını aktaran Taş, “İlk 6 ayda hem 2017 hem de daha önceki tüm yılların rekoru kırılmış olacak. Bunu ofislerimizden de hissediyoruz. Yoğunluk ciddi şekilde artmış durumda.” dedi.
Konut kredi kampanyası sayesinde haziranda ipotekli satış adedinin 100 bini bulacağını belirten Taş, “En fazla gerçekleşen ipotekli satışın iki katına yakın… Ayrıca, tüm zamanların haziran konut satış rekorunun da kırılması yüksek ihtimal. Yani haziran, birçok alanda rekorların kırıldığı ay olarak tarihe geçecek.” şeklinde konuştu.
“İpotekli satış 27 günde 14 kat arttı”
Demand Grup İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Atalay Demirbaş, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün rakamlarına göre, 1-27 Haziran’da ülke genelinde 93 bin 704 kredili satış işlemi gerçekleştiğini bildirdi.
Geçen yılın aynı döneminde 6 bin 658 adet kredili konut satışı gerçekleştirildiğini anımsatan Demirbaş, “Söz konusu rakam, 2020’de tam 14 kat artarak 94 bin adede yaklaşmış durumda. Veriler, bize düşük konut kredisinin hem alıcı hem satıcı hem de üretici açısından hayati önem arz ettiğini gösteriyor. Konut satışlarının artması 200’den fazla sektörü olumlu etkiliyor. Yani ekonomiye can suyu oluyor.” dedi.
